Gimnazjum SP Goleszów - szkoła dla dzieci i młodzieży

Zacznij myśleć o układzie sercowo-naczyniowym jako o systemie dróg. Drogi stanowią infrastrukturę miasta, pozwalają dotrzeć z jednego miejsca w drugie, i tak samo – układ krążenia to infrastruktura organizmu. Naszymi naczyniami krwionośnymi dostarczane są składniki odżywcze i tlen do komórek, tędy też jest usuwany z nich dwutlenek węgla i inne produkty przemiany. Nasze tętnice – jak drogi – zużywają się. Zwęża się ich światło z powodu odkładania substancji tłuszczowych – powstaje płytka miażdżycowa. Do tego zwężenia może też dochodzić z powodu obrzęku i zapalenia. Im starsze i mniej drożne stają się arterie, tym łatwiej dochodzi do sytuacji, którą można porównać do korka ulicznego, powstaje zakrzep. Zmniejszenie przepływu krwi przez naczynie oznacza, że komórki nie otrzymują wystarczającej ilości składników odżywczych, że dochodzi w nich do gromadzenia się produktów przemiany materii. Serce jest zmuszone do większego wysiłku, by dostarczyć krew tam, gdzie jest niezbędna, czego efektem jest podniesienie się ciśnienia tętniczego krwi – a to jeszcze dodatkowo uszkadza naczynia tętnicze. Jak duży korek uliczny może zaburzyć funkcjonowanie całego miasta, tak choroba sercowo-naczyniowa zaburza funkcjonowanie całego organizmu.

Jeśli przyjrzymy się krwi pod mikroskopem, stwierdzimy, że nie jest to tylko płyn, w krwi znajduje się wiele rozmaitych komórek – czerwone (erytrocyty) i białe ciałka (leukocyty) oraz płytki. I to właśnie na płytki krwi, czasami też na leukocyty, powinniśmy uważać jeśli chodzi o chorobę układu sercowo-naczyniowego. Na płytkach krwi występuje pewien enzym, który, jeśli jest uczynniony, wywołuje sklejanie się płytek ze sobą i formowanie skrzepliny. Ogólnie mówiąc, powstawanie skrzepu krwi jest zjawiskiem korzystnym: dzięki niemu w przypadku urazu nie dochodzi do nadmiernej utraty krwi. Kiedy jednak starzejesz się, skrzepy krwi mogą powstawać nie tam, gdzie powinny. A mówiąc dokładniej: krew zaczyna krzepnąć w okolicy ściany naczyń tętniczych. Wraz z upływającymi latami w ścianie tętnic odkładają się lipidy (substancje tłuszczowe), co spowalnia przepływ krwi i sprzyja gromadzeniu się płytek – w naczyniu powstaje coś na kształt korka ulicznego – wywołuje to dalsze spowolnienie przepływu krwi. Nagromadzone płytki mogą tworzyć niewielkie zakrzepy w naczyniach tętniczych. Jeśli zakrzep ten staje się zbyt duży i wypełni całe światło naczynia, strumień krwi w ogóle przestaje płynąć. Wówczas tkanka zaopatrywana przez daną tętnicę narażona jest na obumarcie. Podobnie, gdy Twój układ tętniczy jest narażony na stres, ściany naczyń stają się obrzęknięte i są zmienione zapalnie, co również hamuje przepływ krwi. W tym przypadku tlen i inne podstawowe składniki odżywcze nie mogą dotrzeć do Twoich narządów – tak jak działo się wtedy, gdy byłeś zdrowy – co wywołuje ich szybsze starzenie się.