Gimnazjum SP Goleszów - szkoła dla dzieci i młodzieży

Drugim z najważniejszych objawów starzenia się naczyń tętniczych jest ich miażdżyca, czyli odkładanie się w ścianie naczyń tętniczych substancji tłuszczowych, lipidów. Powstające w wyniku tego zwężenia naczynia sprzyjają powstawaniu zakrzepów, które mogą, w krańcowych przypadkach, spowodować nawet zawał serca czy udar niedokrwienny mózgu. Tak naprawdę, to miażdżyca jest podstawową przyczyną nadciśnienia tętniczego. Wysokie wartości ciśnienia tętniczego krwi to często pierwszy objaw tego, że doszło do stwardnienia ściany naczyń tętniczych, im wyższe jest ciśnienie tętnicze, tym szybciej zachodzi odkładanie się substancji tłuszczowych w ścianie naczyń, przez co proces starzenia związanego z miażdżycą jeszcze się przyspiesza. I oto stajemy twarzą w twarz z błędnym kołem.

Jaka jest przyczyna odkładania się substancji tłuszczowych w ścianie naczyń? Właściwie nie wiemy. Badacze sugerują, że proces zapalny, który toczy się w tętnicy lub też nazbyt duża siła wywierana przez krew na ścianę naczyniową – czyli innymi słowy wysokie ciśnienie tętnicze – są czynnikami wywołującymi cały proces. Poza tym, im wyższe jest stężenie w surowicy krwi całkowitego cholesterolu, a dokładniej frakcji LDL cholesterolu, tym problem staje się poważniejszy. Rozróżnia się dwie podstawowe frakcje cholesterolu. Jest to cholesterol związany z lipoproteiną o niskiej gęstości – LDL (od ang.: low-density lipoproteins), cholesterol związany z lipoproteiną o wysokiej gęstości – HDL (od ang.: high-density lipoproteins). Należy zapamiętać, że frakcja LDL to ten „zły” cholesterol, a frakcja HDL to „dobry” cholesterol. Wiadomo bowiem, że cholesterol zawarty w LDL przyspiesza przenikanie tłuszczu do ściany naczyń, podczas gdy ten z frakcji HDL zapobiega owemu zjawisku. I właśnie dlatego pożądane jest, byś miał niskie stężenie cholesterolu frakcji LDL, a wysokie cholesterolu frakcji HDL. Jeśli masz wysoki poziom cholesterolu całkowitego, lekarz powinien określić, ile cholesterolu występuje w której frakcji, (W rozdziale ósmym znajdziesz wiecej informacji na ten temat).

U młodych mężczyzn częściej spotyka się zaawansowany proces starzenia tętnic niż u młodych kobiet. U kobiet zwykle nie dochodzi do starzenia się naczyń tętniczych przed okresem menopauzy. Ten okres zabezpieczenia przed miażdżycą można jeszcze dodatkowo wydłużyć, jeśli kobieta zdecyduje się po przekwitaniu na hormonalną terapię zastępczą (taką terapię omawiamy w dalszej części tego rozdziału). Wiadomo także, że niektóre rodziny i populacje są bardziej narażone na proces starzenia się naczyń tętniczych. Jeżeli jesteś mężczyzną i wielu Twoich bliskich krewnych (ojciec, brat i wuj) przebyło zawał serca czy udar mózgu, zwłaszcza kiedy nastąpiło to przed sześćdziesiątym piątym rokiem życia, i Ty możesz mieć wysokie ryzyko rozwinięcia miażdżycy w młodym wieku. Zatem w takich przypadkach powinieneś szczególnie baczną uwagę przywiązywać do procesu starzenia się tętnic. To samo twierdzenie można odnieść i do ludzi z nadwagą: do tych z wysokim stężeniem frakcji LDL cholesterolu: no i, oczywiście, do tych z wysokimi wartościami ciśnienia tętniczego krwi.