Gimnazjum SP Goleszów - szkoła dla dzieci i młodzieży

Choć mamy w zwyczaju otaczać nasze geny nimbem tajemnicy, można powiedzieć wprost, że geny kierują wytwarzaniem białek w naszym organizmie. Są źródłem informacji dla komórek, jakie białka należy wytwarzać, jakich nie, kiedy i w jakich ilościach je produkować. To, że w ogóle przyszedłeś na świat oznacza, iż wszystkie geny o podstawowym dla Ciebie znaczeniu działają prawidłowo. Rozwinięcie się od jaja do płodu wymaga wręcz niesamowitej koordynacji działania genów. Fakt, że przyszedłeś na świat oznacza, iż wszystko zadziałało doskonale. Poza tym poważne schorzenia genetyczne zwykle ujawniają się w dzieciństwie, zatem to, że dożyłeś wieku dojrzałego oznacza, iż aparat genetyczny funkcjonuje naprawdę sprawnie. Przeważnie, gdy mówimy o wpływie czynników dziedzicznych na proces starzenia, mamy na myśli bardzo subtelne zjawiska i niewielkie różnice osobnicze. (Dalsze informacje o związkach czynników dziedzicznych i starzenia się znajdą Państwo w rozdziale piątym, który jest poświęcony powiązaniom genetyki i chorób nowotworowych, oraz w rozdziale dwunastym, gdzie omawiamy problem wrodzonego zwiększonego ryzyka].

Trudno jest oddzielić od siebie biologię i styl życia, można powiedzieć, że jest to w ogóle niemożliwe: dziedziczy się od rodziców nie tylko geny, ale i zachowanie w środowisku. Ten odziedziczony styl życia może mieć wpływ biologiczny, a także wpływać na szybkość starzenia się. Na przykład: jeśli człowiek spożywa dużo tłuszczów nasyconych w młodości, zwiększa się prawdopodobieństwo, że w wieku podeszłym umrze z powodu choroby tętnic (a czasem, niestety, śmierć następuje w niezbyt zaawansowanym wieku). Styl życia i zachowania, których uczymy się w młodości, mogą odgrywać rolę przez całe życie, w tym wpływać na tempo starzenia się.

Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią doskonały przykład, jak predyspozycje uwarunkowane biologicznie współdziałają z zachowaniami danego człowieka. Niektórzy ludzie są biologicznie predysponowani, by pojawiły się u nich wcześnie procesy starzenia naczyń tętniczych. Odziedziczyli skłonność do wysokich wartości ciśnienia tętniczego krwi, wysokiego poziomu cholesterolu w surowicy i łatwo tyją. U innych z kolei skłonność do tych chorób wynika z czynników kulturowych, przykładowo: spożywają znaczne ilości tłuszczów nasyconych, które przyspieszają starzenie się naczyń tętniczych. Ostatecznie wiemy, że oba te czynniki często, jeśli nie zawsze, występują wspólnie: złe nawyki nakładają się na predyspozycje dziedziczne i dochodzi do znacznego przyspieszenia starzenia się układu sercowo-naczyniowego. Dzięki wypracowaniu korzystnych nawyków będziesz żył tak długo i będziesz tak młody, na ile pozwalają geny.